Data Təmizləmənin Əhəmiyyəti və Üsulları

Data Təmizləmənin Əhəmiyyəti və Üsulları

Data analitikası sahəsində, verilənlərin keyfiyyəti nəticələrin dəqiqliyinə birbaşa təsir edir. Data təmizləmə (Data Cleaning) bu məqsədlə, analiz üncəsi datanı keyfiyyətləndirmək üçün aparılan vacib bir addımdır. Bu proses təkrarlanan, natamam, uyğun olmayan və ya səhv məlumatları aradan qaldırır, məlumat dəstinin analiz üçün istifadəyə yararlı hala gətirir.

Data Təmizləmənin Əhəmiyyəti

1. Dəqiq Nəticələr: Səhv və natamam məlumatlar yalnış analizə səbəb olur. Təmiz data daha dəqiq və çevik nəticələr verir.
2. Resurslara Qənaət: Təmiz data təhlil prosesini sadələşdirir, çünki analiz çətinlik yaradan uyğənsizliklərə vaxt itirmir.
3. Biznes Qərarlarının Keyfiyyəti: Dəqiq data, daha etibarlı biznes qərarları verilməsinə yardımcı olur.
4. Model Performansı: Maşın öyrənməsi modellərinin effektivliyini artırır. Təmiz data modelin dəqiqliyini və proqnozlama güclərini yüksəldir.

Data Təmizləmənin Üsulları

1. Datanın Doğrulaması

Data təmizləmə prosesinin əvvəlində məlumatları yoxlamaq vacibdir. Doğrulama üçün aşağıdakı addımlar izlənir:

• Uyğun olmayan və ya səhv dəyərləri aşkar etmək.
• Datanı standartlara uyğun olaraq yoxlamaq.

2. Natamam Məlumatları Çəkmək və ya Doldurmaq

Natamam datanı idarə etmək üncəsəhni vacibdir. Bu addımda:

• Boş xanaları doldurmaq üçün ortalama, median və ya ən çox təkrarlanan dəyərlər istifadə olunur.
• Lazımsız dərəcədə natamam olan sətirlərə baxılır.

3. Təkrarlanan Datanı Aradan Qaldırmaq

Təkrarlanan məlumatlar data dəstinin strukturuna ziyan vurur. Bu məqsədlə:

• Çox təkrarlanan sətirlərən silinməsi.
• Təkrarın qaynağını aşkar edərək, data toplanma prosesinin təkmilləşdirilməsi.

4. Uyğunluğun Yoxlanılması

Data sahələri arasında uyğunluq yoxlanılmalıdır. Uyğunluq problemlərini həll etmək üçün:

• Verilən format tələblərinə əsasən məlumatları ölçüləndirin.
• Sahələr arasındakı uyğun olmayan dəyərləri təmizləyin.

5. Səhv Yazılışların Düzəldilməsi

Manuel daxil edilmiş datalar çox vaxt yazı çətinlikləri ehtiva edir. Səhv yazılışların aradan qaldırılması:

• Hatalı yazışların avtomatik tanınması və düzəldilməsi.
• Şablonlara və ya nümunələrə uyğun düzəltmələr.

6. Uyğun Olmayan Dəyərləri Aradan Qaldırmaq

Məlum bir sahə üçün qeyri-real dəyərləri yoxlayın və aradan qaldırın. Məsələn, yaş səhəsi üçün 200 kimi dəyərlər qeyri-real hesab olunur.

7. Data Normalizasiyası

Normalizasiya, datanı eyni standartlara salmaq üçün istifadə olunur. Bu, məlumatları oxşarlıq baxımından eşit edir və analizə yardımcı olur.