Data Warehouses: Strukturlaşdırılmış Məlumatların Saxlanması. Data Warehouse (məlumat anbarı), böyük həcmdə strukturlaşdırılmış məlumatların toplanması, saxlanması və təhlil edilməsi üçün nəzərdə tutulmuş xüsusi məlumat bazası sistemidir. Data Warehouse, təşkilatların müxtəlif mənbələrdən toplanan məlumatları bir yerdə saxlamasına və bu məlumatlar üzərində mürəkkəb sorğular, hesabatlar və analizlər etməsinə imkan verir. Bu, müəssisələrə daha sürətli və dəqiq qərarlar vermək üçün lazımi məlumatları təqdim edir.
Data Warehouse-ın Əsas Xüsusiyyətləri
-
Strukturlaşdırılmış Məlumat: Data Warehouse strukturlaşdırılmış məlumatları saxlayır. Bu məlumatlar, müxtəlif əməliyyat sistemlərindən toplanır və təhlil məqsədilə uyğunlaşdırılır.
-
Əsas İnteqrasiya: Data Warehouse, müxtəlif mənbələrdən (CRM, ERP, sosial media və s.) alınan məlumatları birləşdirərək, təşkilat daxilindəki müxtəlif şöbələrə məlumatların eyni nöqtədən əldə edilməsini təmin edir.
-
Tarixi Məlumatlar: Data Warehouse-lar, zamanla toplanmış məlumatları saxlayır və bu məlumatların tarixini qoruyur. Bu, keçmiş məlumatlar üzərində təhlil aparmaq və trendləri izləmək üçün çox vacibdir.
-
İzləmə və Təhlil: Data Warehouse-lar, analitik hesabatlar, məlumat vizualizasiyası və qərar dəstək sistemləri üçün məlumatları hazırlayır. Bu, biznes istifadəçilərinə sürətli və doğru qərarlar qəbul etməkdə kömək edir.
Data Warehouse-nin Əsas Komponentləri
-
Məlumat Mənbələri (Data Sources): Data Warehouse-a məlumat daxil edən müxtəlif əməliyyat sistemləri və xarici mənbələr. Bu məlumatlar strukturlaşdırılmış (məsələn, SQL verilənlər bazaları) və ya yarı-strukturlu (məsələn, XML faylları) ola bilər.
-
ETL Prosesləri (Extract, Transform, Load): Məlumatın bir mənbədən çıxarılması (Extract), təhlil üçün uyğun formata çevrilməsi (Transform) və məlumat anbarına yüklənməsi (Load) prosesi. ETL prosesi, məlumatın təmizlənməsi və uyğunlaşdırılmasını təmin edir.
-
Məlumat Anbarı (Data Warehouse): Məlumatın saxlanıldığı mərkəzi yerdir. Burada məlumatlar, verilənlər bazasında saxlanır və istifadəçilərin sorğuları üçün optimallaşdırılır.
-
Məlumat Bazası (Database): Data Warehouse SQL və ya NoSQL verilənlər bazası sistemləri üzərində işləyir. Bu verilənlər bazası, məlumatların saxlanması, idarə olunması və işlənməsi üçün optimallaşdırılmışdır.
-
OLAP Küpləri (OLAP Cubes): OLAP (On-Line Analytical Processing) küpləri, çoxölçülü məlumatların analizi üçün istifadə olunur. Bu küplər, məlumatları daha sürətli sorğulama və analiz etməyə imkan verir.
-
İstifadəçi İnterfeysi: Data Warehouse, istifadəçilərə məlumatları sorğulama, analiz etmə və hesabatlar yaratma imkanı verən interfeyslər təklif edir. Bu interfeyslər, SQL sorğuları və ya daha vizual vasitələr (məsələn, Tableau, Power BI) ilə istifadə oluna bilər.
Data Warehouse-nin İşləmə Prosesi
-
Məlumatın Toplanması: Əməliyyat sistemlərindən və digər mənbələrdən məlumat toplanır.
-
ETL Prosesləri: Toplanan məlumatlar, ETL prosesi vasitəsilə təmizlənir, uyğun formata çevrilir və məlumat anbarına yüklənir.
-
Məlumatın Saxlanması: Yüklənmiş məlumatlar, Data Warehouse-da saxlanır. Bu məlumatlar tarixi və aktual məlumatlar olmaqla iki kateqoriyaya ayrılır.
-
Sorğuların və Hesabatların Yaradılması: İstifadəçilər, müxtəlif sorğular və hesabatlar hazırlamaq üçün Data Warehouse-dan məlumat alırlar.
-
Analiz və Təhlil: İstifadəçilər, məlumatları təhlil edir, trend və nümunələr tapır və qərar qəbul etmə prosesinə dəstək verirlər.
Data Warehouse-nin Faydaları
-
Məlumatların Birləşdirilməsi: Data Warehouse, müxtəlif əməliyyat sistemlərindən məlumatları birləşdirərək daha düzgün və əlaqəli məlumat təmin edir. Bu, təşkilat daxilindəki fərqli şöbələrə məlumatları bir nöqtədən təqdim edir.
-
Yüksək Performans: Data Warehouse-lar, sorğuların və analizlərin sürətli işlənməsi üçün optimallaşdırılmışdır. OLAP küpləri və indekslər, məlumatların daha sürətli alınmasına kömək edir.
-
Tarixi Məlumatlar: Data Warehouse, tarixi məlumatları saxlayaraq, keçmişdəki performansı təhlil etməyə və gələcək üçün proqnozlar etməyə imkan verir.
-
Qərar Dəstək Sistemi: Data Warehouse, biznes rəhbərlərinə məlumatları asanlıqla əldə etməyə və analitik hesabatlar yaratmağa imkan verir. Bu, sürətli və məlumatlı qərarların qəbul edilməsini təmin edir.
Data Warehouse-nin Tətbiq Sahələri
Data Warehouse müxtəlif sahələrdə istifadə olunur və təşkilatlara böyük faydalar gətirir. Bu alətlər bir çox sektorda istifadə edilir, o cümlədən:
-
Maliyyə Sənayesi: Müəssisələr, maliyyə məlumatlarını təhlil etmək və gəlir və xərc modelləri qurmaq üçün Data Warehouse-lardan istifadə edirlər.
-
Satış və Marketinq: Müştəri davranışlarını izləmək, satış performansını təhlil etmək və marketinq strategiyalarını optimallaşdırmaq üçün istifadə olunur.
-
Sağlamlıq: Tibb müəssisələri, xəstə məlumatlarını təhlil etmək və səhiyyə xidmətlərinin keyfiyyətini artırmaq üçün Data Warehouse-lardan istifadə edir.
-
Təhsil: Təhsil müəssisələri, tələbə performansını təhlil etmək və tədris proseslərini inkişaf etdirmək üçün məlumat anbarlarından istifadə edirlər.
Data Warehouse-lar və Analitik Sistemlər
Data Warehouse-lar müasir bizneslərin və təşkilatların məlumatlarını effektiv şəkildə birləşdirməsinə, saxlamağa və təhlil etməyə imkan verir. Bu alətlər sürətli qərar qəbul etmə, strateji planlaşdırma və məlumatlı qərarların qəbulunu asanlaşdırır. Müasir məlumat anbarları təşkilatlara böyük verilənlərdən maksimum dərəcədə faydalanmağa kömək edir.
Daha çox məlumat və Data Warehouse ilə bağlı dərslər üçün Alas Academy saytını ziyarət edin.
Əlavə olaraq, Wikipedia səhifəsində “Data Warehouse” haqqında ətraflı məlumat əldə edə bilərsiniz.
