Generative AI və Data Science: İki Sahənin Kəsişməsi
Müasir texnologiyalar dünyasında Data Science və Generative AI (Generativ Süni İntellekt) bir-birini tamamlayan iki güclü sahə kimi çıxış edir. Hər iki sahə məlumatlara əsaslanır, lakin onların tətbiqləri və məqsədləri fərqlidir. Bu məqalədə bu iki sahənin necə kəsişdiyini və birgə istifadələrinin gələcək texnologiyalara necə təsir etdiyini araşdıracağıq.
Generative AI nədir?
Generative AI, adından da göründüyü kimi, yeni məlumatlar yaratmaq üçün mövcud məlumatlardan istifadə edən süni intellekt modelidir. Bu texnologiyanın ən tanınmış nümunələrindən biri OpenAI tərəfindən hazırlanan GPT (Generative Pre-trained Transformer) modelidir. Generative AI modelləri şəkillər, mətnlər, musiqilər və hətta kodlar yaratmaq üçün istifadə edilə bilər.
Data Science-in rolu
Data Science, məlumatların təhlili, təmizlənməsi və mənalı nəticələr əldə etmək üçün istifadə olunan bir elmdir. Data Science mütəxəssisləri böyük həcmli məlumatlarla işləyərək biznes, təhsil, səhiyyə və digər sahələr üçün dəyərli məlumatlar çıxarırlar. Generative AI isə bu məlumatlardan yararlanaraq yaradıcı həllər təqdim edə bilir.
Generative AI və Data Science-in Kəsişmə Nöqtələri
- Məlumatların Hazırlanması və Təkmilləşdirilməsi
Data Science, Generative AI üçün lazım olan keyfiyyətli məlumatların hazırlanmasında mühüm rol oynayır. Generative AI modelləri təlim üçün böyük və təmiz məlumat dəstlərinə ehtiyac duyur. Data Science mütəxəssisləri məlumatları təmizləyir, analiz edir və modellərin təlimi üçün uyğun hala gətirir.
- Simulyasiya və Proqnozlar
Data Science proqnozlaşdırıcı modellər hazırlayarkən Generative AI bu modelləri daha yaradıcı yollarla genişləndirə bilər. Məsələn, hava proqnozlarını simulyasiya etmək üçün Generative AI ilə fərqli ssenarilər yaradıla bilər.
- Vizual və Mətn Məlumatlarının Yaradılması
Data Science, mövcud məlumatları təhlil edərək hansı növ məlumatların yaradılmasının faydalı olacağını müəyyənləşdirir. Generative AI isə bu təhlillərə əsaslanaraq real dünyada istifadə oluna biləcək vizual və ya mətn məlumatları yaradır.
- Etik Problemlərin Həlli
Generative AI-nin istifadə etdiyi məlumatların etik problemləri yarada biləcəyini nəzərə alsaq, Data Science bu problemləri aşkar etmək və həll yolları təklif etmək üçün alətlər təqdim edir.
Gələcəkdə Bu İki Sahənin Birgə İstifadəsi
Generative AI və Data Science birləşdikcə, yeni imkanlar yaranır. Təhsil sahəsində fərdiləşdirilmiş dərsliklərin yaradılması, səhiyyədə xəstəliklərin simulyasiyası və erkən diaqnozu, biznesdə müştəri davranışlarının proqnozlaşdırılması kimi sahələrdə innovativ həllər görmək mümkündür.
Eyni zamanda, etik və hüquqi məsələlər də nəzərə alınmalıdır. Generative AI tərəfindən yaradılan məlumatların mənşəyi və istifadəsi ilə bağlı şəffaflıq tələb olunur. Data Science bu sahədə etik çərçivələrin qurulmasında əsas rol oynayacaq.
Nəticə
Generative AI və Data Science, texnologiyanın gələcəyini formalaşdıran iki mühüm sahədir. Bu sahələrin birləşməsi daha yaradıcı və effektiv həllər yaratmaqla yanaşı, yeni imkanlar və çağırışlar da təqdim edir. Gələcəkdə bu sahələrin inkişafı və birgə istifadəsi dünyamızı daha da rəqəmsallaşdıracaq və mürəkkəb problemlərin həlli üçün yeni yollar açacaq.
Bu iki sahəni öyrənmək və onlardan istifadə etmək üçün tələbələrin həm Data Science-in əsaslarını, həm də Generative AI modellərinin iş prinsipini başa düşməsi vacibdir. Gələcəyin texnologiyasını formalaşdırmaq üçün indi addım atmaq lazımdır.
Müəllif: Rufat Pashayev
